Systemy wykorzystania wody szarej     Na początek o tym, czym jest woda szara, ponieważ termin ten jest często błędnie postrzegany jako synonim określenia woda deszczowa. Woda szara lub też ścieki szare to część wody w naszej kanalizacji stanowiąca odpływ z takich przyborów sanitarnych jak wanna, prysznic, umywalka, pralka czy zlew kuchenny. Innymi słowy, są to ścieki, które nie mają styczności z produktami przemiany materii człowieka. Wodę szarą można podzielić ze względu na niesiony ładunek zanieczyszczeń (rys. 1.).      Większość systemów wykorzystania wody szarej działa w oparciu o ten podział, bowiem ścieki o niższym ładunku zanieczyszczeń znacznie łatwiej podlegają oczyszczaniu, a ponadto stanowią one większość wytwarzanych ścieków szarych. Istnieje kilka sprawdzonych sposobów przygotowania wody szarej do wykorzystania, jednak w niniejszym artykule zajmę się głównie jednym z nich – systemami opartymi na technologii bioreaktora membranowego.      Najpopularniejsze technologie stosowane do oczyszczania wody szarej przedstawia rys. 2.     Oparte na bioreaktorze membranowym systemy oczyszczania wody szarej zasługują na szczególną uwagę ze względu na osiąganą wysoką jakość produktu oczyszczania, zmniejszoną ilość potrzebnego miejsca w stosunku do tradycyjnych systemów z osadem czynnym oraz wysoką efektywność energetyczną.       Podstawowy system w technologii MBR (membrane bio-reactor) składa się z dwóch zbiorników, jednostki sterującej, filtra membranowego oraz sprężarki i dyfuzorów (mały system z różnymi zbiornikami wewnętrznymi przedstawia rys. 3.). Woda szara dopływa do pierwszego zbiornika, gdzie jest napowietrzana, a w kolejnym kroku filtrowana przez membranę i z pomocą sprężonego powietrza transportowana do zbiornika wody czystej. W przypadku konieczności uzyskania większej wydajności filtracji (np. powyżej 800 l/d) stosuje się podciśnieniowe wspomaganie procesu. Schemat systemu z bioreaktorem membranowym przedstawia rys. 4.     Istnieją również systemy o znacznie większych wydajnościach (nawet do 10 000 l/d – około 200 użytkowników), które świetnie sprawdzają się w obiektach hotelowych i im podobnych. Urządzenie może w całości mieścić się wewnątrz budynku lub częściowo na zewnątrz – wówczas stosuje się zbiorniki podziemne. Korzyści płynące z wykorzystywania wody szarej są liczne – oszczędzanie i zmniejszenie ilości świeżej wody o wysokiej jakości przez zastąpienie wodą nieprzeznaczoną do picia to tylko jedna z nich. Możliwość korzystania z wody szarej nie jest zależna od pory roku czy zmienności opadów, jest ona stabilnym i niezawodnym źródłem wody. Miejscowe oczyszczanie wody szarej przyczynia się do redukcji ilości ogólnych ścieków, które muszą zostać oczyszczone w bardziej kosztownych procesach. Woda szara jest cennym surowcem przy uprawie roślin i kształtowaniu krajobrazu, szczególnie w obszarach o klimacie suchym. Ścieki szare zawierają jedną dziesiątą ładunku fosforu zawartego w ściekach czarnych, z czego połowa to azot organiczny, łatwiejszy do oddzielenia i pochłaniany przez rośliny. Ścieki te są bogate w fosfor, potas i azot, dzięki czemu są znakomitym źródłem składników odżywczych dla roślin. Ich ponowne wykorzystanie do nawadniania przywraca biogeny ze strumienia zanieczyszczeń do naturalnego łańcucha pokarmowego, zamiast przyczyniać się do zanieczyszczania wód gruntowych i powierzchniowych. Oddzielanie wody szarej jest szczególnie korzystne dla małoskalowych i zdecentralizowanych systemów i może być zastosowane zarówno w obszarach wiejskich, jak i miejskich.      Szacuje się, że wykorzystanie wody szarej w gospodarstwie domowym może zmniejszyć zużycie wody wodociągowej nawet o 50%, dodatkowo zmniejsza ilość ścieków odprowadzanych do kanalizacji. Wykorzystywanie wody z alternatywnych źródeł powinno być postrzegane nie tylko w kategoriach ekonomicznej opłacalności, ale również przez jej bardziej istotne korzyści środowiskowe i społeczne – stawianiu kolejnych kroków w dążeniu do zrównoważonego rozwoju i wykorzystania surowców. Mimo wszystko, trend zmian cen wody jest i prawdopodobnie będzie niezmiennie wzrostowy. Wiąże się to między innymi z kosztami realizacji przez zakłady wodociągowe nowych inwestycji oraz koniecznością zapewnienia rentowności tych przedsiębiorstw. Wraz ze wzrostem cen wody wzrastać będzie opłacalność stosowanych systemów wykorzystania wody szarej. << powrót