Czym jest prawo budowlane?
Warto jednakże zasygnalizować
plusy i minusy każdego
z tych tekstów. A zatem, tekst jednolity
opracowywany przez Marszałka
Sejmu korzysta z przymiotu oficjalności,
natomiast jego minusem jest
czas i szybkość dokonywania zmian
w tekście jednolitym – czasami mija
kilka miesięcy, zanim osoba stosująca
ustawę Prawo budowlane będzie
mogła ściągnąć z Internetowego
Systemu Aktów Prawnych tekst
jednolity. Natomiast w przypadku
serwisów internetowych dla studentów
prawa plusem jest ich otwartość,
czasem nie trzeba się nawet
logować do systemu, by skorzystać
z tekstu aktu prawnego. Niestety,
systemy te są często darmowe,
a to wpływa na jakość świadczonych
usług – często bowiem okazuje
się, iż znaleziony przez nas
tekst jest zwyczajnie przestarzały.
Komercyjne prawnicze bazy przepisów
są o wiele lepszym merytorycznie
rozwiązaniem, gdyż oprócz
tekstów jednolitych, stosunkowo
szybko nowelizowanych, znajdziemy
tam także bogate orzecznictwo sądów
polskich i europejskich, dorobek
doktryny w postaci glos czy komentarzy,
etc. Niestety, to źródło informacji
o prawie najczęściej wymaga
wykupienia dostępu lub też wizyty
w czytelni dysponującej dostępem np. na jednym z wydziałów prawa.
Wersje papierowe aktów prawnych
w różnej rozpiętości cenowej niestety
szybko się dezaktualizują, łatwo
się niszczą – ale w przypadku
nabycia zbioru przepisów mogą się
okazać użyteczne, gdyż często wydawnictwa
oferują zbiory przepisów
z poszczególnych gałęzi prawa –
czy to cywilnego, czy to administracyjnego,
etc. Każdy z tych tekstów
powinien być opracowywany z należytą
starannością, niestety – jak pokazuje
praktyka, bywa z tym różnie.
Mając na względzie ww. mankamenty
różnych form dostępu
do ustawy Prawo budowlane, zespół
doświadczonych pracowników
(urzędników, redaktorów, prawników
czy informatyków) Nowoczesnych
Budynków kończy właśnie
prace nad wersją elektroniczną tekstu
jednolitego prawa budowlanego,
który będzie dostępny w telefonach
komórkowych, tabletach, etc. oraz
będzie bezpłatny i na bieżąco aktualizowany.
Pierwsza udzielona przeze mnie
odpowiedź (prawo budowlane jako
ustawa, czyli akt prawny, zbiór
przepisów) nie wyczerpuje wszystkich
możliwości, jakie są dorobkiem
nauki o prawie. Inną odpowiedzią,
jaką możemy sformułować, jest
odpowiedź, iż jest to system norm prawnych dotyczących szeroko pojętego
procesu budowlanego. Należy
tu jednak zwrócić uwagę, iż o ile
wcześniej mówiliśmy o zbiorze przepisów
zawartych w jednym akcie
prawnym, to teraz jest mowa o normach
prawnych. Norma bowiem
jest pojęciem semantycznie różnym
od przepisu, ona może wypływać
z jednego przepisu, czyli jednostki
redakcyjnej, jednak często jest tak,
że norma prawna wypływa z szeregu
przepisów, które potem stają
się całym systemem normatywnym.
Niewątpliwie prawo budowlane
przynależy do gałęzi prawa pozytywnego,
jakim jest w Polsce prawo
administracyjne. Prawo budowlane
jest zatem jedną z dziedzin prawa
administracyjnego, które samo stanowi
gałąź prawa. Bardzo dobrym
i częstym porównaniem jest porównanie
systemu prawa do drzewa
z gałęziami, od których odchodzą
dalsze gałązki, czyli dalsze działy
(dziedziny) prawa, np. prawo energetyczne,
w naszym wypadku prawa
administracyjnego.
Prawo administracyjne jest wyodrębnione
od innych gałęzi prawa
nie tylko ze względu na materię,
jaką reguluje, czyli generalnie
rzecz biorąc – stosunki między administracją
publiczną a obywatelem.
Prawo administracyjne różni się od np. prawa cywilnego także
metodą regulacji (więcej przymusu),
lecz także sposobem (mniejsza dowolność
w kształtowaniu stosunków
między stronami) czy też brakiem
hierarchicznej równości stron. Takie
same kryteria porównania norm
prawnych można zastosować i dokonać
porównania między prawem
administracyjnym a np. karnym.
I tak, większą dozę przymusu możemy
zauważyć w normach prawnokarnych
niż administracyjnych.
W prawie karnym brak jest uznania
administracyjnego, a strona stosunku
jest mocniej związana. Dolegliwsza
jest też sankcja.
Tych różnic jest tyle, ile kombinacji
pomiędzy poszczególnymi gałęziami
prawa, nie jest jednak celem
tegoż artykułu wdawanie się
i dokładna analiza porównawcza
– to znajdziemy w licznych opracowaniach
z zakresu prawoznawstwa,
prawa administracyjnego czy
teorii prawa – tam też odsyłam.
Także dobre podręczniki dokonują
takiej analizy w celu ukazania
różnych punktów widzenia, które razem uchwycone pozwalają dokonać
szerszej analizy problemu,
czyli w naszym przypadku ukazać
usytuowanie prawa budowlanego
względem innych dziedzin i gałęzi
prawa. Bynajmniej nie są to tylko
czysto teoretyczne podziały, pozwalają
one bowiem odnaleźć się osobie
stosującej prawo bądź, z drugiej
strony, nie pogubić się w gąszczu
zależności pomiędzy aktami prawnymi,
często różnej rangi.
W tym też celu Stowarzyszenie
Nowoczesne Budynki, działające w zakresie podwyższania jakości
prawa budowlanego (głównie rozporządzenia
o warunkach technicznych),
stworzyło poniższy schemat,
który dobrze obrazuje, czym jest
prawo budowlane (poniżej przedstawiamy
schematy – podziały).
|