Raport IEO
Potencjał fotowoltaiki w Polsce – 3,2 GW w 2020 r .
to realny scenariusz mający oparcie w projektach PV
Kluczowym momentem dla polskiego rynku OZE będzie
rok 2020 oraz to, jaki udział odnawialnych źródeł
energii w polskim miksie energetycznym uda się
Polsce uzyskać. Obecne trendy wskazują, że istnieje
obawa, że P olsce zabraknie 3 ,6% do w ypełnienia
zobowiązania unijnego w wysokości minimum 15%
udziału energii z OZE w bilansie zużycia energii finalnej
brutto w 2020 r. Za każde odchylenie poniżej
tego poziomu Polsce grożą kosztowne transfery statystyczne
z innych krajów lub sankcje finansowe. Poprawić
sytuację mogą przede wszystkim technologie
OZE o najkrótszych cyklach inwestycyjnych, a więc
fotowoltaika w systemie prosumenckim i małe farmy
fotowoltaiczne. Instytut Energetyki Odnawialnej
bazując na aktualnych trendach oraz planach rządu
co do tegorocznych aukcji OZE, przewiduje, że
w 2020 r. moc zainstalowana w fotowoltaice może
wynieść 1,2 GW, w tym 750 MW w PV jeszcze z tegorocznej
aukcji OZE. Jednocześnie IEO uważa,
że możliwy jest znacznie ambitniejszy scenariusz
– scenariusz wzmocnienia wsparcia wg IEO – który
zakłada, że w 2020 r. łączna moc w fotowoltaice
mogłaby wynieść nawet 3,2 GW. Wymaga to dodatkowych
2 GW źródeł fotowoltaicznych, co może
to zostać osiągnięte dzięki przeprowadzeniu dodatkowej
aukcji interwencyjnej (1,5 GW w segmencie
farm fotowoltaicznych) oraz wprowadzeniu wsparcia
dla fotowoltaicznych instalacji prosumenckich (dodatkowe
0,5 GW).
Co najważniejsze, ambitniejszy scenariusz jest
możliwy do realizacji i ma oparcie w projektach
fotowoltaicznych, które są gotowe do wzięcia
udziału w tegorocznej aukcji oraz w proponowanej
przez IEO aukcji interwencyjnej. Szczegółową
analizę tych projektów, na podstawie danych
udostępnionych przez operatorów sieci dystrybucyjnych
(OSD) oraz informacji publicznej, przedstawił
Instytut Energetyki Odnawialnej w nowej
bazie danych oraz w raporcie "Projekty Fotowoltaiczne
w Polsce '2018". Opracowanie to przedstawia
sytuację na rynku projektów PV, które są na
etapie wydanych warunków przyłączenia, zawartych
umów przyłączeniowych, a nawet w pewnym zakresie
mają już wydane pozwolenia budowlane – taki
stopień zaawansowania projektu daje realne szanse
na udział nawet w tegorocznych aukcjach.
Operatorzy sieci dystrybucyjnej a wydane warunki przyłączenia.
W latach 2010–2018 czterech największych operatorów
sieci dystrybucyjnych w Polsce – Enea Operator,
Energa Operator, PGE Dystrybucja oraz Tauron Dystrybucja
– wydało ok. 2,1 tys. warunków przyłączeń do
sieci instalacji fotowoltaicznych o sumarycznej mocy
ponad 2 GW (nie wliczono tutaj wydanych warunków
przyłączenia do sieci dla instalacji, które zostały już
oddane do użytku). 45% spośród wszystkich wydanych
warunków przyłączenia (udokumentowano 942
instalacje fotowoltaiczne o sumarycznej mocy 780
MW) stanowiły te wydane przez PGE Dystrybucja.
Moc projektów fotowoltaicznych
Najwięcej warunków przyłączenia w ciągu ostatnich
10 lat wydano dla instalacji z zakresu mocy od 0,5
do 1 MW. Instalacje z tego przedziału mocy stanowią
blisko 65% ogółu instalacji w rozpatrywanym okresie.
Najmniej warunków przyłączenia wydano dla dużych
farm fotowoltaicznych o zainstalowanej mocy przekraczającej
5 MW (stanowią one zaledwie 1% wszystkich
instalacji).
Od 2015 r. liczba wydanych warunków przyłączenia
do sieci gwałtownie wzrastała. Najwięcej wydano ich
w 2017 r. Najwyższe tempo wzrostu projektów fotowoltaicznych
możemy zaobserwować w przypadku
instalacji z przedziału mocy od 0,5 do 1 MW, a także
dla instalacji poniżej 200 kW. Co roku przybywa
natomiast podobna liczba warunków przyłączenia dla
instalacji fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej od
1 MW do 5 MW (w tym segmencie nie widać przyspieszonego
wzrostu liczby projektów).
Skokowy przyrost liczby zaawansowanych projektów
fotowoltaicznych miał miejsce w 2016 r., a wysokie
tempo wzrostu projektów mających potencjał wzięcia
udziału w aukcjach na energię z OZE utrzymuje
się w kolejnych latach. Dominują projekty o mocach
0,5–1 MW, ale przybywa też projektów o mocach rzędu kilkudziesięciu MW, które wkrótce zaczną konkurować
w segmencie mocy powyżej 1 MW z farmami
wiatrowymi, które dotychczas były zdecydowanie
najtańszym źródłem energii z OZE.Pozyskane przez IEO informacje o stopniu realizacji
projektów farm fotowoltaicznych posiadających
wydane warunki przyłączenia zestawione zostały
z rzeczywistymi rocznymi przyrostami mocy zainstalowanej
w fotowoltaice według URE oraz według wiedzy
IEO dotyczącej liczby farm fotowoltaicznych już
zrealizowanych w systemie aukcyjnym. Wskazuje to
na olbrzymi potencjał dla branży fotowoltaicznej, który
nie został jednak do tej pory wykorzystany (niewielki odsetek projektów z wydanymi warunkami przyłączenia
został zrealizowany oraz oddany do użytku).
Inwestorzy i deweloperzy projektów fotowoltaicznych
Informacje o inwestorach i deweloperach poszczególnych
projektów nie są publikowane przez OSD,
w związku z czym ich pełna identyfikacja jest bardzo
utrudniona. Nie wszystkie projekty wymagają
oceny oddziaływania na środowisko, wiele projektów
nie ma jeszcze pozwolenia na budowę. W bazie danych
zgromadzono jednak informacje o właścicielach
112 projektów o mocy niemal 200 MW, stanowiących
ok. 5,3% wszystkich projektów. Wśród projektów, dla
których zidentyfikowano deweloperów, czterech posiada
trzy lub więcej projektów, co stanowi niemal 25%
całego zestawienia inwestorów. Pozostali inwestorzy
posiadają mniej niż trzy inwestycje, a w sumie do
takich spółek należy 85 projektów. Do tej grupy zaliczają
się m.in. małe lokalne firmy, przedsiębiorstwa
użyteczności publicznej, takie jak wodociągi oraz prywatni
przedsiębiorcy.
Lokalizacja projektów fotowoltaicznych
Najwięcej projektów pod względem ilościowym jest
zlokalizowanych w województwach: warmińsko-mazurskim,
wielkopolskim oraz podlaskim. Biorąc pod uwagę
łączną moc przyłączeniową w danym województwie,
największa moc przyłączeniowa w projektach
PV jest w województwach dolnośląskim, warmińsko-
-mazurskim i wielkopolskim – po ok. 200 MW – baza
zawiera interaktywną mapę projektów PV.
Bartłomiej Pejas
Aneta Więcka
Grzegorz Wiśniewski
Justyna Zarzeczna
Instytut Energetyki Odnawialnej
Artykuł powstał na podstawie raportu i bazy danych Instytutu
Energetyki Odnawialnej "Projekty fotowoltaiczne
w Polsce 2018". |